Janina Świniarska-Kosowska z domu Makówka urodziła się 27 maja 1944 roku w podsieradzkiej wsi Wiechucice, gdzie w czasie okupacji przesiedlono jej rodzinę. Zaraz po wyzwoleniu jej członkowie wrócili do rodzinnej wsi – Chojnego. Tam laureatka spędziła większość swojego życia.
Wzrastała w poszanowaniu tradycji. Od matki uczyła się szycia strojów ludowych, wycinania firanek z papieru, strojenia gaika i wózka dyngusowego, a także śpiewania starych pieśni wiejskich oraz tańca. Gdy miała 17 lat, sama uszyła tradycyjny strój chojeński dla siebie i koleżanki, aby prezentować go w asyście kościelnej i na uroczystościach wiejskich. Janina Świniarska-Kosowska jest artystką ludową młodszej generacji. Wyrosła już w okresie zaniku tradycyjnej kultury wiejskiej, ale Chojne to wieś niezwykła. Tu dbano o stare zwyczaje i o strój. Jeszcze w latach 70-tych ubiegłego wieku kobiety chojeńskie zamawiały sobie nowe stroje według tradycyjnych wzorów. Artystka, znając tajniki szycia stóników, a zwłaszcza układania wody, mogła sprostać tym zamówieniom.

Zawsze była osobą wyróżniającą się społeczną aktywnością. Czynnie działała w chojeńskim Kole Gospodyń Wiejskich. Gdy w 1983 roku zbliżał się jubileusz dwudziestopięciolecia koła i zapadła decyzja, aby uświetnić uroczystość jubileuszową przedstawieniem chojeńskiego wesela, wówczas zaangażowała się całkowicie w to przedsięwzięcie, ofiarując wszystkie swoje umiejętności. Uszyła brakujące stroje, m.in. sukmany dla pana młodego i młodzionów, wykonała także korony weselne panny młodej i druhen oraz inne rekwizyty potrzebne do przedstawienia i zagrała przednią druhnę. Gdy powstał zespół obrzędowy, oprócz szycia strojów, wykonywała wszystkie rekwizyty obrzędowe, np. wózek dyngusowy, gaik, jabłoneczki i tradycyjne ozdoby. Ujawnił się też jej talent aktorski, a także zdolności w śpiewie i tańcu.

W widowiskach kreowała główne role, brała też udział w przeglądach folklorystycznych jako solistka śpiewaczka, otrzymując pierwsze nagrody. Kiedy w 1988 roku zajęła się sprawami organizacyjnymi zespołu, starała się promować innych, sama natomiast występowała tylko w wyjątkowych sytuacjach. Grała więc role charakterystyczne i świetnie się z nich wywiązywała. W bardzo dużym stopniu przyczyniła się do sukcesów Zespołu Obrzędowego z Chojnego, gdyż była i jest jego główną siłą napędową.

Janina Świniarska-Kosowska ma olbrzymie zasługi w międzypokoleniowym przekazie bezpośrednim tradycyjnej kultury ludowej. Od 1994 roku zajmuje się edukacją dzieci i młodzieży w Chojnem, czyli osób chętnych do pracy w zespole. Poświęcała mnóstwo czasu, by nauczyć ich tradycyjnego sposobu tańczenia i starych pieśni, posługiwania się gwarą itd. Bardzo zaangażowała się też w program „Krzesiwo”, organizując spotkania edukacyjne z twórcami ludowymi dla dzieci i młodzieży z zespołu; sama także prowadziła różnorodne zajęcia. Przyczyniła się w znacznym stopniu do wzbogacenia programu o nowe dziedziny sztuki ludowej. Szczególnym powodzeniem cieszą się jej zajęcia z wykonywania lolek z koziochy. Jak o niej mówią – czego się nie dotknie, to jej wychodzi. Przejęła wiele ciekawych form od swojej matki i starszych twórców chojeńskich, którzy już nie żyją, a dzięki niej sztuka po nich pozostanie. Podczas „krzesiwowych” zajęć nauczyła się wykonywania niektórych przedmiotów z plastyki obrzędowej i zdobnictwa, m.in. misiów z seradeli i grochowin, bibułowych kwiatków „zawijanych”, wyplatania batów weselnych itd. Artystka dba o to, aby formy te nie zaginęły i by dalej przekazywać je młodemu pokoleniu.

Janina Świniarska-Kosowska jest twórczynią ludową, śpiewaczką, tancerką, gawędziarką, animatorką tradycyjnej kultury ludowej, organizatorką, a także reżyserem widowisk obrzędowych i twórcą scenariuszy kabaretowych. Nie jest typową twórczynią ludową, tworzy bowiem, gdy istnieje potrzeba wykonania czegoś dla zespołu, a więc szyje stroje, wycina bibułowe firanki, robi wieńce dożynkowe, wykonuje wszystkie rekwizyty obrzędowe. Ponadto śpiewa, tańczy i znakomicie odgrywa wszelkie role w widowiskach, a także świetnie gotuje potrawy regionalne. Znakomicie posługuje się gwarą i ma świetne poczucie humoru, potrafi bardzo szybko ułożyć tekst piosenki kabaretowej czy też opowiedzieć gawędę. Przez wiele lat nie brała udziału w konkursach sztuki ludowej, tworzyła bowiem przedmioty artystyczne na potrzeby swojego środowiska. Dopiero na wystawie „Plon Krzesiwa” w 1998 roku jej prace zostały zauważone i zgłoszone na konkurs sztuki ludowej organizowany przez Muzeum Okręgowe w Sieradzu. Zdobyła wówczas pierwszą nagrodę.

Ze względu na swoje liczne umiejętności artystka zapraszana jest do prowadzenia warsztatów w zakresie tradycyjnej kultury ludowej dla różnych odbiorców – dzieci, młodzieży i dorosłych, w różnych dziedzinach (plastyka obrzędowa, zdobnictwo, zabawy o charakterze tanecznym, zabawy pastwiskowe, zabawkarstwo, pieczenie chleba, potrawy regionalne) i w różnych miejscach (szkoły, ośrodki kultury, muzea, ośrodki szkolno-wychowawcze) na terenie województwa łódzkiego. Można na nią liczyć w każdej sytuacji podczas organizowania imprez folklorystycznych. Czyni to w poczuciu posłannictwa w pielęgnowaniu tradycyjnej kultury ludowej. Laureatka przyczyniła się do reaktywowania niektórych zwyczajów dorocznych w Chojnem np. Herody, ostatkowi przebierańcy, chodzenie z gaikiem i wózkiem dyngusowym (sama wykonała stroje dla Herodów i przebierańców ostatkowych).

Janina Świniarska-Kosowska od ponad 20 lat pełni funkcję przewodniczącej Koła Gospodyń Wiejskich w Chojnem i pomimo tego, że od kilku lat mieszka w Sieradzu, jest bardzo zaangażowana w życie swojej wsi i środowiska.

Małgorzata Dziurowicz-Kaszuba