Powiększ
Zoom photo

Zbigniew Jędrzejewski

Year:
2006

Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore

Field of activity:
Blacksmith

Region:
Kujawsko-pomorskie, powiat radziejowski, Kujawy, Osięciny

Zbigniew Jędrzejewski urodził się w 1945 roku w Osięcinach. Jego ojciec był znanym na Kujawach kowalem i twórcą ludowym w dziedzinie kowalstwa, a matka cenioną hafciarką, której dzieła zdobią kościelne ołtarze oraz znajdują się w zbiorach muzeum we Włocławku.

Zbigniew Jędrzejewski ukończył siedmioklasową szkołę podstawową w rodzinnej miejscowości. Naukę kontynuował w Zasadniczej Szkole Zawodowej we Włocławku, a następnie w Technikum Przemysłowo-Pedagogicznym o kierunku obróbka skrawaniem. Ukończył również Studium Nauczycielskie we Włocławku i w 1964 roku podjął pracę jako nauczyciel zawodu i przedmiotów zawodowych w Zespole Szkół Mechanicznych w Radziejowie. Oprócz podstawowych zajęć dydaktycznych prowadził w szkole koło zainteresowań młodych metaloplastyków. Mimo ogromnego zaangażowania w pracy zawodowej, którą bardzo lubił, wiele czasu poświęcał także zajęciom w kuźni. Już od najmłodszych lat interesował się pracą ojca, specyfiką warsztatu kowalskiego i wyrabianych przedmiotów.

Artysta doskonale zdawał sobie sprawę z tego, jak ważne miejsce w życiu ojca odgrywa kuźnia, którą sam założył i prowadził, osiągając przy tym wiele sukcesów. Gdy zbliżał się moment przejścia ojca na emeryturę, co równało się w niegdyś zawieszeniu działalności rzemieślniczej, Zbigniew Jędrzejewski bez chwili wahania zrezygnował z pracy w szkole i podjął się prowadzenia zakładu. W 1976 roku został nowym właścicielem znanej już nie tylko w Osięcinach kuźni. Pracował w niej razem z ojcem aż do jego śmierci w 1982 roku. Do dziś nie żałuje tej decyzji, gdyż praca przy kowadle daje mu wiele przyjemności i satysfakcji. Twierdzi, że przebywanie w kuźni to coś więcej niż praca. Wciąż pojawiają się nowe pomysły i projekty, mimo że zakład przekazał już synowi Andrzejowi (urodzony w 1974 roku), zgodnie z obietnicą daną ojcu, że „palenisko w tej kuźni nie wygaśnie”.

Zbigniew Jędrzejewski uznany został za jednego z najlepszych kowali nie tylko w regionie, ale i w kraju. Sukcesy zawdzięcza wrodzonemu talentowi i zdolnościom plastycznym, a także ciężkiej i wytrwałej pracy. Wiele nauczył się od swego ojca Teodora, znakomitego rzemieślnika. Laureat jest również człowiekiem obdarzonym ogromną wyobraźnią i wrażliwością na piękno, którą otrzymał od matki. To dzięki niej nauczył się poprawnego komponowania motywów w tworzonych przez siebie wyrobach, podpatrując jej nienagannie wyhaftowane prace.

Kiedy przejmował zakład w drugiej połowie lat 70. XX wieku, zapotrzebowanie na tradycyjne wyroby i usługi kowalskie słabło. W związku z tym wspólnie z ojcem podjął decyzję o zmianie części wykonywanych usług i o wytwarzaniu przedmiotów o charakterze artystycznym, które stawały się coraz bardziej popularne. Od tej pory Zbigniew Jędrzejewski znany jest z wyrobu doskonałych balustrad balkonowych, schodowych, parkanów, bram, krat okiennych, akcesoriów kominkowych i wielu innych, drobnych, kutych przedmiotów, jak np. świeczniki, lampy.

Dorobek twórczy Zbigniewa Jędrzejewskiego jest bardzo duży, podobnie jak ilość zdobytych nagród, wyróżnień i dyplomów. Za największe z dotychczasowych osiągnięć sam twórca uważa tytuł Honorowego Mistrza Rzemiosła Artystycznego otrzymany w Warszawie w 1979 roku oraz złotą odznakę „Za opiekę nad zabytkami” nadaną przez Ministra Kultury i Sztuki w 1986 roku. Znaczące są również pierwsze nagrody podczas dwóch edycji Ogólnopolskiego Biennale Kowalstwa Artystycznego w Radomiu w 1982 i 1985 roku. W konkursach na „Współczesną sztukę ludową Kujaw i ziemi dobrzyńskiej”, organizowanych przez Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej w latach 1981-1986, zdobywał pierwsze nagrody. W 2004 roku w Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku czynna była wystawa monograficzna pt. „W kuźni Jędrzejewskich” prezentująca dokonania i najlepsze prace Zbigniewa, Teodora i Andrzeja Jędrzejewskich. Wiele prac laureata znajduje się w zbiorach muzealnych we Włocławku, Inowrocławiu i Radomiu. Ponadto wyroby twórcy zdobią budynki Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku. Artystycznie wykonane kraty są również w kościele garnizonowym w Inowrocławiu, w katedrze we Włocławku i kościołach parafialnych m.in. w Osięcinach, Ostrowąsie (droga krzyżowa na placu przed kościołem) i Izbicy Kujawskiej. Prace Zbigniewa Jędrzejewskiego były wielokrotnie prezentowane na wystawach w kraju i za granicą (Mohylew, Paryż, Kopenhaga, Bratysława).

Zbigniew Jędrzejewski należy do grona tych twórców, którym drogie jest kultywowanie tradycji regionu i jej propagowanie. Wyszkolił wielu uczniów i w miarę swoich możliwości uczestniczy w pokazach i kiermaszach sztuki ludowej Kujaw. Od 1985 roku jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych.

 

Dorota Kalinowska