Tomasz Śliwa

Year:
1974

Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore

Field of activity:
Bagpiper

Region:
Wielkopolskie, powiat nowotomyski, Zbąszyń

Urodził się 23 XI 1892 r. w Perzynach k/Zbąszyna, mieszkał w Chrośnicy i Zbąszynie. Pochodził z rodziny chłopskiej o tradycjach muzyczno-artystycznych. Mając 18 lat zaczął grać w kapeli na wiejskich weselach, zabawach, dożynkach. Wszechstronnie uzdolniony muzycznie grał na skrzypcach, mazankach (instrumencie podobnym do skrzypiec o trzech strunach), sierszeńkach i kozłach, ale umiał też grać i na innych instrumentach. Już w młodości potrafił wykonywać niektóre ludowe instrumenty muzyczne. Z czasem stał się jednym z najbardziej znanych wykonawców instrumentów ludowych w Wielkopolsce. Od chwili powstania w 1950 r. Ogniska Muzycznego, a następnie w 1959 r. Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. Stanisława Moniuszki w Zbąszynie, był jego długoletnim nauczycielem i wychowawcą młodego pokolenia. Po przejściu na emeryturę w 1969 r. zastąpił go młody wychowanek Zbigniew Mańczak. W latach 1972-75 i od 1978 r. klasą instrumentów muzycznych kierował pierwszy wychowanek T. Śliwy i pierwszy absolwent szkoły Henryk Skotarczyk wraz ze swoim synem Jarosławem. T. Śliwa specjalnie dla uczniów szkoły W 1950 r. zbudował szerszeńki dmuchane i szerszeńki dymne, aby przysposobić ich wcześniej do gry na koźle. Był również budowniczym trzystrunowych skrzypiec małych rozmiarów, które nazwał mazankami.

T. Śliwa i jego zespół dudziarzy już w okresie międzywojennym reprezentował swój region na różnych uroczystościach państwowych, głównie w Poznaniu. Najbardziej ożywiona działalność koncertowa, muzealno-wystawiennicza i dydaktyczno-wychowawcza T. Śliwy przypada na lata 60. i 70. Był uczestnikiem pierwszych ogólnopolskich Konfrontacji Kapel Dudziarskich w Poznaniu, Biesiad Koźlarskich w Nądni k/Zbąszyna, przeglądów i festiwali w Poznaniu i Zielonej Górze, stałym współpracownikiem i konsultantem oraz gościem honorowym tych imprez folklorystycznych.

Jako jeden z najbardziej znanych i zasłużonych dudziarzy Wielkopolski reprezentował ten region na Centralnych Dożynkach, ogólnopolskich imprezach i festiwalach folklorystycznych: (Poznań, Płock, Kazimierz Dolny, Kraków, Warszawa, Mielec, Rzeszów, Zielona Góra, Opole). Wyjeżdżał też na występy za granicę. Brał udział w konkursach sztuki ludowej w kategorii wykonawców instrumentów muzycznych. Jego prace pokazywane były na wielu wystawach etnograficznych, jak np. na „Wystawie Współczesnej twórczości ludowej Wielkopolski” (Poznań 1963), na której zaprezentował kozioł ślubny, kozioł zwykły, sierszeńki i mazanki.

Instrumenty ludowe wykonane przez T. Śliwę znajdują się w kilku muzeach: w Muzeum Regionalnym w Zbąszynie, w Muzeach Etnograficznych w Poznaniu i Zielonej Górze, w Muzeach Instrumentów Muzycznych w Poznaniu i Szydłowcu, także w zbiorach zagranicznych.

T. Śliwa otrzymał wiele nagród, medali i odznaczeń państwowych i regionalnych.

Tomasz Śliwa zmarł 30 sierpnia 1976 roku.

 

Marian Pokropek