Marianna Razik

Year:
1991

Category:
Category I. Plastic arts, ornamentation, handicraft and folk crafts, music and dance folklore

Field of activity:
Painter

Region:
Mazowieckie, powiat mławski, Mdzewo

Urodziła się 5 VIII 1915 r. we wsi Jeżewo k/Raciąża na Mazowszu, od 1921 r. zam. w Mdzewie, dawne woj. ciechanowskie. Pochodziła z rodziny chłopsko-rzemieślniczej. Jej ojciec był rolnikiem i wytwórcą kołowrotków, krosien, motowideł i innych przedmiotów tkackich. W zajęciach tych pomagał brat Jan, który w późniejszych latach nie mając już zbytu na narzędzia tkackie zaczął rzeźbić w drewnie. Marianna po ukończeniu szkoły podstawowej oddana została na służbę do pilnowania dzieci.

Trafiła do warszawskiej dentystki Niszleruk, która wkrótce zatrudniła ją jako pomoc w gabinecie dentystycznym. Pracowała tam do wybuchu wojny. Lata wojny przeżyła w bardzo ciężkich warunkach na przymusowych robotach i w łagrach. W maju 1945 r. wróciła do Mdzewa ranna i chora. W tymże samym roku w ich domu zatrzymał się na kilkudniowy odpoczynek więzień ze Stutthofu. Był to artysta cyrkowy noszący takie samo nazwisko - Razik. Przybyły Franciszek Razik i Marianna zostali małżeństwem. Oboje stworzyli zespół cyrkowy, w którym okazjonalnie występował też brat Marianny - Jan Razik. Pod koniec 1945 r. wystąpili już z pierwszym programem w pobliskim Strzegowie. Uzyskali uprawnienia i rozpoczęli ,,tournée” po Polsce dając przedstawienia w remizach strażackich, w domach kultury, w świetlicach szkolnych. Na afiszu napisano: ,,Wystąpi znany w całym Kraju Objazdowy Zespół pod pseud. Arnolda i Marisse Botticellisse - Pokazy siłowo zręcznościowe, sport, akrobacje oraz pantomimy humorystyczne”. W programach wymieniono 10-12 różnych pokazów. Wędrując od miejscowości do miejscowości, w których odbywały się odpusty i jarmarki z dobytkiem cyrkowym noszonym na plecach, przemierzali Mazowsze, Podlasie, Mazury i Kujawy. Zespół działał do 1968 r. Po śmierci męża, Marianna Razik zamieszkała u brata. On rzeźbił, ona zaczęła malować. Malowała na płótnie w formie makat. Głównymi tematami były sceny religijne i patriotyczne. Oboje artyści głęboko wierzący, oczytani w literaturze historycznej pragnęli w rzeźbie i w obrazach przedstawiać, największe ich zdaniem wartości wyniesione z domu rodzinnego - miłość i służbę Bogu i Ojczyźnie.

Obrazy religijne i patriotyczne Marianny Razik są wyrazem takiego właśnie posłannictwa na miarę umiejętności samorodnej artystki. Motywy religijne łączy z historycznymi malując np. Zmartwychwstanie Chrystusa na tle Orła Białego lub „Bohaterów trudnych czasów, którzy walczyli nie bronią ale słowem Ewangelii - Ojciec Kolbe, Kardynał Wyszyński, Ksiądz Popiełuszko”. M. Razik namalowała kilkadziesiąt obrazów-makat. Większość z nich trafiła do zbiorów muzealnych, głównie do Muzeum w Ciechanowie, które organizowało wystawy prac Marianny i Jana Razików; są także w zbiorach muzeów w Płocku i Toruniu.

Marianna Razik zmarła w 2000 roku.

 

Marian Pokropek