Powiększ
Zoom photo

Kapela „Opocznianka"

Year:
2008

Category:
Category III. Folk bands

Field of activity:
Music

Region:
Łódzkie, Opoczyńskie, Opoczno

Nazwa Kapeli Ludowej „Opocznianka” została przejęta od nazwy nieistniejącego już Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca. Kapela tego Zespołu od początku skupiała znakomitych muzyków regionu opoczyńskiego. Grali w niej – nieżyjący już – Stanisław Borowiecki (ur. w 1925 roku) na harmonii trzyrzędowej, Stanisław Kaleta (ur. w 1931 roku) na skrzypcach, bębnił zaś Bronisław Stelemblak (ur. w 1904 roku). W 1965 roku do kapeli wstąpili skrzypek Stanisław Ksyta i harmonista Julian Jarząb, którzy grają razem do dziś. Zespół „Opocznianka” występował na krajowych festiwalach i konkursach zajmując czołowe miejsca. Wielokrotnie koncertował także za granicą: w Belgii, Holandii, Niemczech, Szwecji, byłej Jugosławii, Czechach, Słowacji, USA, Wielkiej Brytanii, Egipcie, Ukrainie, Rosji. Po rozwiązaniu zespołu, kapela towarzyszyła Zespołowi Dziecięcemu „Kukułeczka”, który istniał do 2000 roku, a następnie Zespołom Śpiewaczym Kół Gospodyń Wiejskich.
Stanisław Ksyta (ur. 1943 roku w Woli Załężnej i tam zamieszkały) naukę gry na skrzypcach rozpoczął w wieku 7 lat na prowizorycznym instrumencie skonstruowanym z pomocą ojca. Zainteresowania chłopca dostrzegł i docenił szwagier, który podarował mu prawdziwe skrzypce i początkowo pomagał w strojeniu. W wieku 12 lat skrzypek-samouk, „słuchowiec”, potrafił już grać łatwiejsze oberki, polki i walczyki, a mając 13 lat, zaczął muzykować na zabawach i weselach, zwykle w składzie: skrzypce, harmonia trzyrzędowa i bęben. W 1965 roku, po powrocie z wojska, dołączył do Kapeli Zespołu „Opocznianka”. Grał również w Kapelach Zespołów Folklorystycznych: „Tramblanka”, „Sitowianka” i „Bukowianki”. Równolegle grywał na weselach, jednak coraz rzadziej.
Julian Jarząb (ur. 1942 roku w Korytkowie, zamieszkały w Różannej) gry na harmonii trzyrzędowej uczył się od 1952 roku z pomocą ojca, skrzypka-samouka. Mając 13 lat grywał już na potańcówkach i weselach. Po odbyciu służby wojskowej wstąpił do Kapeli Zespołu „Opocznianka”. Podobnie jak Stanisław Ksyta, jednocześnie kontynuował praktykę weselną. Julian Jarząb, wieloletni członek Stowarzyszenia Twórców Ludowych, jest też budowniczym ludowych instrumentów muzycznych – bębenków jednostronnych z brzękadłami.
Marian Pabianek (ur. 1962 roku w Drzewicy, zamieszkały w Sitowej) od 15 roku życia gra na harmonii guzikowej, akordeonie, bębnie ze stalką i perkusji. Na tych ostatnich grywał podczas wesel. Ponadto tańczył i śpiewał w Zespole „Sitowianki”.
Na repertuar Kapeli Ludowej „Opocznianka” składają się w głównej mierze oberki ciągłe, wyciągane, przeciągane i oberki siekane, drobne. Muzycy prezentują repertuar tradycyjny, utrzymany w dawnym, surowym i ekspresyjnym stylu wykonawczym.
Kapela „Opocznianka” brała udział w wielu przeglądach i festiwalach folklorystycznych, zdobywając główne nagrody (m.in. na Międzywojewódzkim Przeglądzie Kapel Ludowych w Bedlnie, Spotkaniach Folklorystycznych Polski Centralnej „Od kujawiaka do oberka” w Sieradzu), w 2007 roku grała podczas zabawy karnawałowej w warszawskim „Domu Tańca”. W roku 2005 kapela w składzie dwuosobowym (Stanisław Ksyta i Marian Pabianek) otrzymała główną nagrodę – Basztę – na 39. Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą. Nagrania kapeli znajdują się w Zbiorach Fonograficznych IS PAN w Warszawie, archiwum Polskiego Radia w Warszawie oraz w archiwum Ośrodka Regionalnego Łódzkiego Domu Kultury.

Ewa Sławińska-Dahlig